Handboek

Zoek je ondersteuning om de kracht van ontwerp te vergroten in je organisatie? Dit handboek voor design­leiders legt uit hoe je onze methode BVB/BVB kunt toepassen. We werken de inhoud van dit handboek regel­matig bij.

Stuur ons een mail voor vragen, opmerkingen of suggesties.

Handboek 1
Handboek

Fases en stappen

Bij de toepassing van BVB/BVB doorloop je drie fases:

  1. Voorbereiding
  2. Uitvoering
  3. Afronding

Voorbereidingsfase

Om de uitvoering van BVB/BVB voor te bereiden definieer en analyseer je je ambitie:

  1. Analyseer de situatie van je ontwerpactiviteit.
  2. Benoem je ambitie om de kracht van ontwerp te vergroten.
  3. Maak een inschatting of je ambitie kan worden vervuld.

Situatie

Analyseer de situatie van je ontwerpactiviteit:

  1. Beschrijf de organisatie van je ontwerpactiviteit.
    • Opzet van de organisatie: wat is het plan?
    • Bestaan van de organisatie: is het plan in uitvoering?
    • Werking van de organisatie: is de uitvoering volgens plan?
  2. Analyseer ­omgevingsfactoren voor je ontwerpactiviteit.
    • Macro-omgevingsfactoren (volgens een PESTEL-analyse)
      • Politieke factoren
      • Economische factoren
      • Sociale factoren
      • Technologische factoren
      • Ecologische factoren
      • Legale factoren (d.w.z. wetten en regels)
    • Meso-omgevingsfactoren (volgens een vijf­krachten­analyse)
      • Bedreiging van nieuwe toetreders
      • Bedreiging van vervangers
      • Onderhandelingskracht van klanten
      • Onderhandelingskracht van leveranciers
      • Competitieve rivaliteit
      • Bedreiging van nieuwe toetreders
      • Bedreiging van vervangers
      • Onderhandelingskracht van klanten
      • Onderhandelingskracht van leveranciers
      • Competitieve rivaliteit
    • Micro-omgevingsfactoren (volgens een SWOT-analyse)
      • Sterktes (d.w.z. karakteristieken die een voordeel opleveren)
      • Zwaktes (d.w.z. karakteristieken die een nadeel opleveren)
      • Kansen (d.w.z. elementen uit de omgeving die een voordeel kunnen opleveren)
      • Bedreigingen (d.w.z. elementen uit de omgeving die een nadeel kunnen opleveren)
  3. Wijs issues in je ontwerpactiviteit aan.
    • Gaten (d.w.z. dingen die je team moet gaan doen)
    • Fouten (d.w.z. dingen die je team beter moet doen)
    • Hefbomen (d.w.z. dingen die je team meer moet doen)

Ambitie

Benoem je ambitie om de kracht van ontwerp te vergroten:

  1. Geef het bereik van je ambitie aan.
    • Business
    • Organisatie
    • Mens en maatschappij
  2. Definieer indicatoren die de resultaatvoordelen meten.
    • Waarde
    • Invloed
    • Prestaties
  3. Bepaal voor elke indicator een doel­waardenbereik en de huidige waarde.
    • Minimum
    • Optimum
    • Maximum

Inschatting

Maak een inschatting of je ambitie kan worden vervuld:

  1. Beoordeel de resultaten van eventuele eerdere initiatieven om je ambitie te vervullen.
  2. Ga na of benodigde hulpbronnen beschikbaar zijn voor je nieuwe initiatief.
    • Personeel
    • Documentatie
    • Data
  3. Analyseer of je ambitie de moeite van het najagen waard is.
    • Wenselijk
    • Haalbaar
    • Levensvatbaar

Uitvoeringsfase

Om BVB/BVB uit te voeren volg je zes stappen:

  1. Benoem cruciale capaciteiten
  2. Vergelijk hun verwachte bijdragen
  3. Beoordeel hun aanwezigheid in je team
  1. Bestem hun ontwikkeling
  2. Verenig tot unieke capaciteiten
  3. Borg alle capaciteiten in je team

Benoem


Benoem capaciteiten die cruciaal zijn om je ambitie te kunnen vervullen.

Handboek: dienstverleningsmodel.
  • Capaciteiten om betrokken partijen te consulteren
    • Opdrachtgevers
    • Klanten
    • Gebruikers
    • Vakexperts
    • Aannemers
    • Beheerders
  • Capaciteiten om doelen te coördineren
    • Te bereiken doelstellingen
    • Te volgen beleidsregels
    • Te vervullen waarden
  • Capaciteiten om te creëren
    • Markt onderzoeken voor je ontwerpactiviteit
      • Onderzoeksvragen definiëren
      • Onderzoeksplan ontwikkelen
      • Onderzoek uitvoeren
        • Data verzamelen
        • Bevindingen opsommen
        • Conclusies trekken
    • Een waardepropositie definiëren voor je ontwerpactiviteit
      • Klantprofiel
        • Taken van de klant
        • Winstpunten voor de klant
        • Pijnpunten voor de klant
      • Waardebelofte
        • Product (d.w.z. een ontwerpservice)
        • Winstverschaffers
        • Pijnverzachters
    • Ontwikkelen van een service die je ontwerpactiviteit kan leveren
      • Bouwen
        • Coördineren van het bouwen
        • Specificeren van verwachtingen
        • Vervullen van verwachtingen
      • Meten
        • Definiëren van een metriek [voor]
        • Bouwen van een meetsysteem [voor]
        • Verzamelen van data [over]
      • Leren
        • Vergelijken van verwachtingen en ervaringen [ten aanzien van]
        • Begrijpen van verschillen tussen verwachtingen en ervaringen [ten aanzien van]
        • Herzien van overtuigingen [over]
    • Promoten van een service die je ontwerpactiviteit kan leveren
      • Aandacht vestigen [op]
      • Belangstelling wekken [voor]
      • Verlangen aanwakkeren [voor]
      • Oproepen tot actie [ten aanzien van]
    • Leveren van een service door je ontwerpactiviteit
      • Coördineren van het ontwerpen
        • Ontwerpstrategie bedenken
        • Ontwerpstrategie uitvoeren
        • Ontwerpstrategie evalueren
      • Specificeren van ontwerpeisen
        • Situatie inkaderen
        • Verwachtingen invullen
        • Probleem identificeren
      • Vervullen van ontwerpeisen
        • Concept opperen
        • Oplossing ontwikkelen
        • Specificaties opleveren

Je kunt desnoods elk van deze capaciteiten verder analyseren met behulp van een model van doelbewust handelen ontwikkeld door Donald Norman (2002); zie de figuur hieronder.

Handboek: model van doelbewust handelen om capaciteiten te analyseren.

Karakteriseer elke cruciale capaciteit tot slot als volgt:

  • Expliciet (d.w.z. onder woorden gebracht)
  • Impliciet (d.w.z. niet onder woorden gebracht maar wel onder woorden te brengen)
  • Stilzwijgend (d.w.z. noch onder woorden gebracht noch onder woorden te brengen)

Vergelijk


Rangschik cruciale capaciteiten op hun verwachte bijdrage aan organisatorische aspecten.

  • Reputatie
  • Organisatie­strategie
  • Stakeholder­behoeften
  • Technologie
  • Ethisch handelen
  • Regelgeving

Beoordeel


Beoordeel elke cruciale capaciteit op aanwezigheid van competentie in je team:

  • Afwezigheid (d.w.z. geen enkel teamlid is er competent in)
  • Individuele aanwezigheid (d.w.z. een enkel teamlid is er competent in)
  • Groepsaanwezigheid (d.w.z. sommige maar niet alle teamleden zijn er competent in)
  • Organisatorische aanwezigheid (d.w.z. alle teamleden zijn er competent in)

Bestem


Bestem de ontwikkeling van elke cruciale capaciteit, op basis van de rangschikking en aanwezigheid.

  • Opbouwen (bij een hoge rangschikking en geen organisatorische aanwezigheid)
  • Onderhouden (bij een hoge rangschikking en organisatorische aanwezigheid)
  • Afbouwen (bij een lage rangschikking)

Verenig


Verfijn en integreer hoog gerangschikte cruciale capaciteiten om unieke capaciteiten te vormen.

  • Specialiseer
  • Combineer
  • Herbestem

Borg


Ondersteun en onderhoud unieke capaciteiten in je team door ze te verankeren in zijn organisatie­ontwerp (in lijn met het McKinsey 7S-raamwerk).

  • Strategie
  • Structuur
  • Systeem
  • Specialismen
  • Sleutelvermogens
  • Samenbindende waarden

Raadpleeg Shadbolt & Smart (2015) voor methoden, technieken en hulpmiddelen om capaciteiten vast te leggen.

Afrondingsfase

Om de uitvoering van BVB/BVB af te ronden evalueer de vorderingen in het vervullen van je ambitie:

  1. Trek conclusies over de uitkomsten.
  2. Stel aanbevelingen op voor volgende stappen.
  3. Rapporteer de hoofdresultaten van het vervullen van je ambitie.

Aanpakken voor praktische problemen

Hieronder vind je beschrijvingen van aanpakken voor praktische problemen in het vervullen van je ambitie. Ze stammen uit weten­schappelijke en professionele literatuur en praktische ervaring. Dit niet-uitputtende overzicht wordt van tijd tot tijd bijgewerkt.

Een sterker team

Probleem

Hoe kan ik mijn team opbouwen?

Aanpak

Vorm een multidisciplinair team, bevorder kennis­integratie en implementeer besluit­vorming door con­sen­sus — Purdue University

Probleem

Hoe kan ik mijn team vooruit helpen?

Aanpak

Bepaal de noodzaak tot verandering, inventariseer de bereidheid tot verandering en beoordeel het vermogen tot verandering — BCG

Bouw je reputatie op, vind talent via je netwerk en zet een flexibele talent­pijplijn op — Workable

Laat gewenst gedrag zien, bied motivatoren en herken en erken vertoond gedrag — PositivePsychology

Probleem

Hoe kan ik de kracht van mijn team evalueren?

Aanpak

Definieer gekwantificeerde indicatoren, bouw een holistisch meet­systeem en definieer ondersteunende operationele indicatoren — McKinsey Design

Betere resultaten

Probleem

Hoe kan mijn team de waarde van ontwerp vergroten?

Aanpak

Verken gebruikers­belevingen, ontdek gebruikers­motieven en definieer gebruikers­eisen — Interaction Design Foundation

Probleem

Hoe kan mijn team de invloed van ontwerp vergroten?

Aanpak

Definieer een portfolio­strategie, identificeer hiaten en onvervulde of latente behoeften en definieer segmenten voor klanten en gebruikers — McKinsey Design

Probleem

Hoe kan mijn team de prestaties van ontwerp vergroten?

Aanpak

Laad processen versneld op, versnel interne terug­koppelingen en verbeter de over­dracht — Invision Inside Design

Herken en verwijder onnodig complexe inhoud, organiseer kennis en filter de inhoud — UX Collective

Stel doelen, bepaal spel­regels en bied faciliteiten voor het produceren van kennisUNStudio

Meer erkenning

Probleem

Hoe kan ik als design­leider waarde toevoegen?

Aanpak

Vertaal de bedrijfsvisie in tastbare doelen, stel de klant centraal, stimuleer samenwerking, handhaaf operationele uitmuntendheid en verleg tegelijkertijd de creatieve grenzen — Aquent

Probleem

Hoe kan mijn team zijn waarde bewijzen?

Aanpak

Beschrijf ontwerpwerk in termen van bedrijfs­doelen, verzamel bewijs van de resultaten van ontwerp en communiceer de bedrijfs­waarde van ontwerp — BoagWorld

Probleem

Hoe kan mijn team aan invloed winnen?

Aanpak

Vertegenwoordig ontwerp op het top­niveau van de organisatie, verbeter de ervaring van medewerkers met ontwerp en verspreid ontwerp­praktijken — McKinsey Design

Probleem

Hoe kan mijn team prestaties aandrijven?

Aanpak

Combineer schaal met wend­baar­heid om te groeien — David Butler & Linda Tischler

Achtergrond­informatie

BVB/BVB is gebaseerd op een vaardig­heden­strategie voor succes­volle product­ontwikkeling van McKinsey (2017). Zie definities voor een uitleg van de in dit handboek gehanteerde begrippen. Hieronder vind je verwijzingen naar publicaties van ondersteunende expertise en achtergrondkennis.