Ontwerp 101: Definities

Op deze webpagina vind je definities van begrippen die Design Impulse hanteert.

Definities van ontwerpactiviteit

Aanpak

Betekenis: Een ­gedrags­wijze om een probleem vanuit een bepaald per­spec­tief aan te pakken.

Voorbeelden van een professionele aanpak:

• design thinking vanuit een gebruikers­per­spec­tief,
• systems thinking vanuit een holistisch per­spec­tief en
• participatory thinking vanuit een dialectisch per­spec­tief.

Beleving

Betekenis: De emotie die wordt opgewekt door iets.

Primaire vormen van beleving:

• Vreugde
• Angst
• Boosheid
• Verdriet

Concept

Betekenis: Een denkbare manier om een bepaald probleem op te lossen.

Deksels probleem

Betekenis: Een vaag, verwarrend en uniek probleem dat je pas begrijpt na het formuleren van een oplossing.

Een ontwerpprobleem is een deksels probleem (Engels: wicked problem). Eisen geformuleerd om behoeften en verlangens van gebruikers uit te drukken zijn in de praktijk vaak in­compleet, in­con­sis­tent, on­nauw­keurig of ambigu (zie Towards a knowledge level theory of design process).

Eigenschap

Betekenis: Een attribuut of gedragsaspect van iets.

Functie

Betekenis: Het effect van iets.

Methodologie

Betekenis: Een verzameling principes, werkwijzen en procedures die helpen bepaalde problemen op te lossen.

Voorbeelden van een professionele methodologie:

• Agile voor veranderings­gedreven ont­wik­keling,
• V-Model voor test­gedreven ont­wik­keling en
• Design for X voor issue-gedreven ont­wik­keling.

Ontwerp

Betekenis: Een plan, schets of tekening die het uiterlijk, functie en werking van een object laat zien voordat het wordt gebouwd of gemaakt.

Ontwerpen

Betekenis: Creëren van nieuwe belevingen door middel van een object dat nog moet worden gebouwd of gemaakt.

Met andere woorden, een ontwerpproces poogt expliciete en impliciete verwachtingen waar te maken en te overtreffen door een nieuw object te specificeren. Er zijn vele toepassings­gebieden, zoals reclame-ontwerp, industrieel ontwerp en web design, allemaal met hun eigen definities van ontwerpen.

Wetenschappelijk gezien creëert ontwerp een theorie: een idee, plan, of verzameling prin­cipes hoe bepaalde behoeften en wensen te vervullen door middel van eigen­schappen van een nog niet bestaand object. Verder creëert ontwerp een model van deze theorie. Dat specificeert een object met eigen­schappen die over­een­komen met de eigen­schappen volgens de theorie. Op basis van dit model kun je het object dan bouwen of maken (zie Towards an anticipatory view of design).

Oplossing

Betekenis: Een uitvoerbare manier om een bepaald probleem op te lossen.

Probleem

Betekenis: Een gebrek aan perspectief hoe een bepaalde behoefte of een bepaald verlangen te vervullen.

Structuur

Betekenis: De manier waarop iets is gebouwd.

Definities van ontwerpkracht

Adaptatie

Betekenis: Creatie van een verwant soort oplossing.

Creatie

Betekenis: Iets tot stand brengen.

Creativiteit

Betekenis: Productiviteit door verbeelding.

Vormen van creativiteit:

• Innovatie
• Adaptatie
• Transformatie

Je kunt organisatorische creativiteit slechts aan een groep mensen toewijzen, niet aan een individu.

Empathie

Betekenis: Zich verplaatsen in de gevoelens van een ander.

Impact

Betekenis: Het vermogen een resultaat op een ander teweeg te brengen.

Voorbeelden van professionele impact:

• Leads
• Bestellingen
• Opvolgingen

Innovatie

Betekenis: Creatie van een uniek soort oplossing.

Nieuwsgierigheid

Betekenis: Drang om meer over iets te weten.

Prestatie

Betekenis: De wijze van reageren op stimuli.

Vormen van professionele prestaties:

• Scope
• Kwaliteit
• Voordeel
• Tijdsefficiëntie
• Kostenefficiëntie
• Risicobeheersing

Rendement

Betekenis: De opbrengst van iets.

Vormen van rendement:

• Impact
• Waarde
• Prestaties

Transformatie

Betekenis: Creatie vanuit een ander soort oplossing.

Variatie

Betekenis: Het maken van iets anders.

Verandering

Betekenis: Transitie van één situatie in een andere.

Vormen van verandering:

• Creatie
• Verbetering
• Variatie

Verbetering

Betekenis: Het beter maken van iets.

Waarde

Betekenis: Het belang, de bruikbaarheid of het voordeel van iets.

Vormen van waarde:

• Sociale waarde
• Milieukundige waarde
• Economische waarde

Definities van organisatie

Organisatie

Betekenis: Een groep van mensen die samen aan een gemeenschappelijk doel werken.

Vormen van organisatie:

• Onderneming
• Bedrijf
• Instelling

Organisatieontwerp

Betekenis: Het resultaat van het ontwerpen van een organisatie om haar doelen effectief en efficiënt te bereiken.

Een organisatieontwerp drukt de volgende aspecten uit:

• Strategie
• Structuur
• Systeem
• Specialismen
• Sleutelvermogens
• Samenbindende waarden

Professionele praktijk

Betekenis: Een groep mensen die zich richt op het duurzame lange­termijn­succes van een specifiek beroep.

Zie voor ontwerp A Framework for Building a Design Practice.

Team

Betekenis: Een organisatorische eenheid van twee of meer mensen die met elkaar werken om een gezamenlijk doel te bereiken.