Pieter van Langen

Hoe kun je een doelstelling bepalen voor capaciteiten­ontwikkeling: 3 simpele stappen

Om de ontwikkeling van een capaciteit in je organisatie te sturen kun je in 3 simpele stappen een doelstelling bepalen.

Hoe kun je een doelstelling bepalen voor capaciteiten­ontwikkeling: 3 simpele stappen 1

Stappen voor een doelstelling bepalen

Voordeel

Definieer welk voordeel de capaciteit geeft voor je organisatie.

Richting

Definieer een koers voor het ontwikkelen van de capaciteit in je organisatie.

Prioriteit

Definieer het belang en de urgentie van het ontwikkelen van de capaciteit.

Voordeel

Om het voordeel te benoemen dat een capaciteit geeft aan je organisatie kun je een VRIO-analyse uitvoeren. Hiermee kun je vier relevante eigenschappen achterhalen. Deze eigenschappen zijn:

Waarde­vol

In staat om kansen te verzilveren en bedreigingen af te weren.

Zeld­zaam

Schaars en moeilijk aan te trekken.

Onnavolg­baar

Moeilijk te kopiëren of te vervangen.

Georgani­seerd

Ingericht om resources optimaal te benutten.

Richting

Bestem de ontwikkeling van een capaciteit als volgt:

Draaien

Waardevol maar niet aanwezig (in je organisatie).

Ver­fijnen

Aanwezig en waardevol maar niet zeldzaam.

Inte­greren

Aanwezig, waardevol en zeldzaam maar ook te imiteren.

Onder­steunen

Aanwezig, waardevol, zeldzaam en onnavolgbaar maar niet georganiseerd.

Onder­houden

Aanwezig, waardevol, zeldzaam, onnavolgbaar en georganiseerd.

Prioriteit

Bepaal als volgt een prioriteit voor de ontwikkeling van een capaciteit:

Nu

Als deze kan worden ontwikkeld en dat als eerste moet gebeuren.

Straks

Als deze kan worden ontwikkeld en dat als volgende moet gebeuren.

Later

Als deze kan worden ontwikkeld en dat op een later moment moet gebeuren.

Posted by Pieter van Langen in Achtergrond

Tunnelontwerp

Sector: Privaat

Industrie: Constructie

Domein: Tunnels

Tunnelontwerp 2

Voorbereiding

Situatie

Organisatie. Bij het ­ontwerp en de bouw van een tunnel zijn ontwerpers van zeven verschillende disciplines betrokken. In een tunnelbouwkundig project maken ze zeven deelontwerpen, één voor elke discipline, die samen een integraal ontwerp vormen. Wanneer ze conflicten tussen hun deel­ontwerpen vinden lossen ze die op en wijzigen ze hun deel­ontwerpen.

Omgevingsfactoren. Een tunnelbouwkundig project is een aanbesteding. In de voorbereiding is de voor ontwerp benodigde informatie beperkt beschikbaar. Tijdens de uitvoering zijn tijd en geld beperkt.

Issues. Des te meer conflicten tussen deel­ontwerpen er zijn, des te meer inspanning, tijd en geld het kost om ze op te lossen.

Ambitie

Doel. Prestaties vergroten.

Doelstelling. Minimaliseer het aantal conflicten tussen deel­ontwerpen.

Voordelen. Lagere ontwerpkosten.

Beoordeling van tunnelontwerp

Benoem

Cruciale vermogens voor het minimaliseren van het aantal conflicten tussen deelontwerpen:

  • (Leveren van een ontwerpservice)
    • Conflictvrije deelontwerpen ontwikkelen [impliciet].
    • Een integraal ontwerp ontwikkelen [impliciet].

Vergelijk

Verwachte bijdragen van cruciale vermogens:

  • Reputatie:
    • Conflictvrije deelontwerpen ontwikkelen.
    • Een integraal ontwerp ontwikkelen.

Becijfer

Aanwezigheid van cruciale vermogens in het designteam:

  • Afwezigheid:
    • Conflictvrije deelontwerpen ontwikkelen.
  • Organisatorische aanwezigheid:
    • Een integraal ontwerp ontwikkelen.

Advies voor tunnelontwerp

Bewerk

Cruciale vermogens:

  • Modificeren:
    • Conflictvrije deelontwerpen ontwikkelen.
    • Een integraal ontwerp ontwikkelen.

Verenig

Bewerkte vermogens:

  • Verbinden:
    • Conflictvrije deelontwerpen ontwikkelen.
    • Een integraal ontwerp ontwikkelen.

Borg

Unieke vermogens:

  • Systeem. Definieer een formeel meta-model van integrale ontwerpen.
    • (Managen van een ontwerpservice)
      1. Definieer een ontologie van integrale ontwerpen.
      2. Transformeer de ontologie van integrale ontwerpen in een formeel meta-model.
  • Systeem. Creëer een digitale repository van integrale ontwerpen.
    • (Managen van een ontwerpservice)
      1. Creëer een digitale repository.
      2. Implementeer het formele meta-model van integrale ontwerpen in de digitale repository.
  • Systeem. Creëer standaardwerkwijzen voor de volgende activiteiten:
    • (Managen van een ontwerpservice)
      • Het formele meta-model van integrale ontwerpen beheren.
      • De digitale repository van integrale ontwerpen beheren.
    • (Leveren van een ontwerpservice)
      • Een conflictvrij deel van een integraal ontwerp ontwikkelen.
  • Sleutelvaardigheden. Train ontwerpers in de volgende activiteiten:
    • (Managen van een ontwerpservice)
      • Het formele meta-model van integrale ontwerpen beheren.
      • De digitale repository van integrale ontwerpen beheren.
    • (Leveren van een ontwerpservice)
      • Een conflictvrij deel van een integraal ontwerp ontwikkelen.
Posted by Pieter van Langen in Onderzoek

Fabrieksherontwerp

Sector: Privaat

Industrie: Dienstverlening

Domein: Chemische fabrieken

Fabrieksherontwerp 3

Voorbereiding

Situatie

Organisatie. Herontwerp voor renovatie of uitbreiding van een fabriek beslaat drie fases. Eerst krijgt een van de ontwerpers de opdracht een conceptueel ontwerp te maken. Daarna gaat een klein team een basis­ontwerp maken. Vervolgens maakt een groter team een gedetailleerd ontwerp.

Omgevingsfactoren. Concurrentie met andere bedrijven.

Issues. De hoofd­ontwerper is momenteel de enige die de fase van conceptueel ontwerp beheerst. Het trainen van ontwerpers in deze fase gaat langzaam. Inhuren is geen optie omdat de benodigde expertise groten­deels uniek is.

Ambitie

Goal. Bouw een krachtig ontwerpteam.

Doelstelling. Beperk de afhankelijkheid van de hoofdontwerper in de fase van conceptueel ontwerp.

Voordelen. Beperkt risico.

Beoordeling van fabrieksherontwerp

Benoem

Cruciale vermogens om een conceptueel ontwerp te produceren:

  • (Coördineren van het ontwerpen)
    • Schatten van de vereiste inspanning [impliciet].
    • Bepalen van de procesgang [impliciet].
  • (Specificeren van ontwerpeisen)
    • Inschatten van klantkenmerken [expliciet].
  • (Vervullen van ontwerpeisen)
    • De impact van een concept analyseren [expliciet].
    • Commercieel inzicht tonen [stilzwijgend, aangeboren].

Vergelijk

Verwachte bijdragen van cruciale vermogens:

  • Reputatie:
    • Schatten van de vereiste inspanning.
    • Bepalen van de procesgang.
  • Stakeholderbehoeften:
    • Inschatten van klantkenmerken.
    • De impact van een concept analyseren.
    • Commercieel inzicht tonen.

Becijfer

Aanwezigheid van cruciale vermogens in het designteam:

  • Individuele aanwezigheid:
    • Schatten van de vereiste inspanning.
    • Bepalen van de procesgang.
    • Inschatten van klantkenmerken.
    • De impact van een concept analyseren.
    • Commercieel inzicht tonen.

Advies voor fabrieksherontwerp

Bewerk

Cruciale vermogens: geen interventie nodig.

Verenig

Bewerkte vermogens: geen interventie nodig.

Borg

Unieke vermogens:

  • Systeem. Neem als instructies op in de standaardwerkwijze:
    • (Leveren van een ontwerpservice)
      • Inschatten van klantkenmerken.
      • De impact van een concept analyseren.
  • Systeem. Maak expliciet en neem als instructies op in de standaardwerkwijze:
    • (Leveren van een ontwerpservice)
      • Schatten van de vereiste inspanning.
      • Bepalen van de procesgang.
  • Systeem. Omschrijf of illustreer en neem als voorwaarden op in de standaardwerkwijze:
    • (Leveren van een ontwerpservice)
      • Commercieel inzicht tonen.
  • Sleutelvaardigheden. Train de verantwoordelijk manager in het beoordelen van ontwerpers of ze beschikken over de vermogens genoemd in de voorwaarden van de standaardwerkwijze.
  • Sleutelvaardigheden. Train de ontwerpers die voldoen aan alle voorwaarden in het uitvoeren van de standaardwerkwijze.
Posted by Pieter van Langen in Praktijk

Vliegtuigontwerp

Sector: Privaat

Industrie: Lucht- en ruimtevaart

Domein: Vliegtuigen

Vliegtuigontwerp 4

Voorbereiding

Situatie

Organisatie. Een team van ontwerpers wordt belast met het ontwerpen van een serievliegtuig. Het team bestaat uit senior-ontwerpers en junior-ontwerpers. Als ze op ontwerpproblemen stuiten hebben junior-ontwerpers de neiging om te vertragen als er geen senior-ontwerpers zijn die over hun schouders meekijken of met hen sparren.

Omgevingsfactoren. Concurrentie met andere vliegtuigfabrikanten.

Issues. Minder toegang tot de kennis van senior-ontwerpers leidt tot meer tijd en inspanning om problemen op te lossen.

Ambitie

Doel. Prestaties vergroten.

Doelstelling. Vergroot de toegang tot knowhow om een serievliegtuig te ontwerpen.

Voordelen. Kortere doorlooptijd van ontwerp.

Beoordeling van vliegtuigontwerp

Benoem

Cruciale vermogens om de benodigde tijd om een serievliegtuig te ontwerpen te reduceren:

  • (Leveren van een ontwerpservice)
    • Een nieuw vliegtuig in een bestaande serie ontwerpen [stilzwijgend].
    • De ontwerp-rationale van een ander vliegtuig in dezelfde serie ophalen [impliciet].
    • De ontwerp-rationale van een ander vliegtuig in dezelfde serie hergebruiken [impliciet].
    • De ontwerp-rationale van een vliegtuig herzien [impliciet].
    • De ontwerp-rationale van een vliegtuig behouden [impliciet].

Vergelijk

Verwachte bijdragen van cruciale vermogens:

  • Organisatiestrategie:
    • Een nieuw vliegtuig in een bestaande serie ontwerpen.
    • De ontwerp-rationale van een ander vliegtuig in dezelfde serie ophalen.
    • De ontwerp-rationale van een ander vliegtuig in dezelfde serie hergebruiken.
    • De ontwerp-rationale van een vliegtuig herzien.
    • De ontwerp-rationale van een vliegtuig behouden.

Becijfer

Aanwezigheid van cruciale vermogens in het designteam:

  • Groepsaanwezigheid:
    • De ontwerp-rationale van een ander vliegtuig in dezelfde serie ophalen.
    • De ontwerp-rationale van een ander vliegtuig in dezelfde serie hergebruiken.
    • De ontwerp-rationale van een vliegtuig herzien.
    • De ontwerp-rationale van een vliegtuig behouden.
  • Organisatorische aanwezigheid:
    • Een nieuw vliegtuig in een bestaande serie ontwerpen.

Advies voor vliegtuigontwerp

Bewerk

Cruciale vermogens: geen interventie nodig.

Verenig

Bewerkte vermogens: geen interventie nodig.

Borg

Unieke vermogens:

  • Systeem. Maak expliciet en neem als instructies op in de standaardwerkwijze:
    • (Leveren van een ontwerpservice)
      • De ontwerp-rationale van een ander vliegtuig in dezelfde serie ophalen.
      • De ontwerp-rationale van een ander vliegtuig in dezelfde serie hergebruiken.
      • De ontwerp-rationale van een vliegtuig herzien.
      • De ontwerp-rationale van een vliegtuig behouden.
  • Sleutelvaardigheden. Train junior-ontwerpers in het uitvoeren van de standaardwerkwijze.

Achter­grond­onder­zoek

Frances Brazier, Pieter van Langen en Jan Treur (1997). A compositional approach to modelling design rationale. AIEDAM 11, 125-139.

Posted by Pieter van Langen in Onderzoek

7 Soorten kennis die de kracht van ontwerp bepalen

Ontwerpers ontwikkelen voortdurend kennis met klanten, opdracht­gevers, gebruikers, collega-ontwerpers, partners en andere belang­hebbenden. Zij vergaren, creëren en delen kennis van verschillende soorten. Dit artikel legt uit welke soorten kennis een team nodig heeft om ontwerpwerk tot een goed einde te brengen.

7 Soorten kennis die de kracht van ontwerp bepalen 5

Soorten ontwerpkennis

De organisatie van een team rust op de volgende soorten kennis en hun onder­linge relaties.

  • Strategie: het plan om ontwerpdoelen te bereiken.
  • Structuur: de wijze van organiseren van ontwerpwerk.
  • Systemen: de processen en procedures voor ontwerp.
  • Stijl: de wijze waarop het ontwerpen wordt benaderd.
  • Specialismen: specialisatiegebieden van ontwerpers.
  • Sleutelvaardigheden: talenten en kunden van ontwerpers.
  • Samenbindende waarden: geaccepteerde waarden, normen en standaarden voor het ontwerpen.

7 Soorten kennis die de kracht van ontwerp bepalen 6

Deze zeven soorten komen vrijwel overeen met de zeven interne factoren uit het McKinsey 7S-model. Er zijn andere uitgangspunten denkbaar, maar het McKinsey 7S-model is in de praktijk goed toepasbaar. Verder kennen veel managers dit model. Voor een korte introductie van dit model, zie bijvoorbeeld Strategic Management Insight of Investopedia.

In de praktijk kan het lastig of onnodig zijn de twee soorten Systemen en Stijl te onderscheiden. Een ontwerp­team kan stijl bijvoorbeeld definiëren als de processen en procedures die de teamleden gewend zijn te volgen. In zulke gevallen kun je de twee soorten gemaks­halve combineren tot één soort, Systeem.

Raamwerk

De zeven soorten kennis en hun onderlinge relaties vormen een raamwerk dat van pas komt bij het:

  • Analyseren van een ontwerpactiviteit.
  • Opbouwen van kennis die van belang is voor het ontwerpwerk.
  • Ontwerpkennis deel maken van het team-DNA.
Posted by Pieter van Langen in Achtergrond

Lid van Ooa

In november 2019 werd Pieter van Langen (oprichter en eigenaar van Design Impulse) lid van Ooa, de Orde van organisatie­kundigen en -adviseurs. Ooa is ’s werelds oudste beroeps­vereniging voor adviseurs. Middels dit lidmaatschap wil Design Impulse tot uitdrukking brengen dat onze klanten altijd mogen rekenen op deskundig, professioneel en uitdagend advies.

Ooa: Orde van organisatiekundigen en -adviseurs.
Ooa

Ooa fungeert als een kennisplatform voor leden, dat kennisuitwisseling tussen adviseurs en andere professionals organiseert. In 1989 heeft Ooa zich aangesloten bij de International Council of Management Consultancy Institutes (ICMCI). Zie de website van de Ooa voor meer informatie.

Posted by Pieter van Langen in Nieuws

Lancering van Design Impulse

Organisaties handelen in een complexe wereld om doelen te bereiken. Degene die hierin slagen leggen leer­gierig­heid, creativiteit en inzet voor verandering aan de dag. En vaker wel dan niet drijft ontwerp het succes van deze onder­nemingen, bedrijven en instellingen aan.

Succesvolle organisaties leggen leergierigheid, creativiteit en inzet voor verandering aan de dag.
Succesvolle organisaties

Door te investeren in ontwerp kan succes zich op meerdere manieren laten zien:

Dit is waarom Pieter van Langen besloot tot de lancering van Design Impulse. We zijn een zelfstandig Nederlands management­advies­bureau gespecialiseerd in design leadership consultancy. Raadpleeg ons om ontwerp sterk en strategisch te maken in je organisatie.

Posted by Pieter van Langen in Nieuws