Pieter van Langen

27
feb
2020
Hoe doelstellingen te bepalen in 3 simpele stappen

Hoe doelstellingen te bepalen in 3 simpele stappen

Zeven soorten kennis vormen de basis voor capaciteiten in een organisatie. Zulke capaciteiten komen meestal niet vanzelf. Dit artikel legt uit hoe doelstellingen te bepalen voor het ontwikkelen van capaciteiten.

Stappen in het bepalen van doelstellingen

Stel dat je een bepaalde capaciteit wilt ontwikkelen in je organisatie. Hoe kun je een doelstelling hiervoor bepalen? Dit kun je doen in 3 stappen.

Voordeel

Definieer welk voordeel de capaciteit geeft.

Richting

Definieer een koers voor het ontwikkelen van de capaciteit.

Prioriteit

Definieer het belang en de urgentie van het ontwikkelen van de capaciteit.

Voordeel

Om het voordeel te benoemen dat een capaciteit geeft aan je organisatie kun je een VRIO-analyse uitvoeren. Hiermee kun je vier relevante eigenschappen achterhalen. Deze eigenschappen zijn:

Waarde­vol

In staat om kansen te verzilveren en bedreigingen af te weren.

Zeld­zaam

Schaars en moeilijk aan te trekken.

Onnavolg­baar

Moeilijk te kopiëren of te vervangen.

Georgani­seerd

Ingericht om resources optimaal te benutten.

Richting

Bestem de ontwikkeling van een capaciteit als volgt:

Draaien

Waardevol maar niet aanwezig (in je organisatie).

Ver­fijnen

Aanwezig en waardevol maar niet zeldzaam.

Inte­greren

Aanwezig, waardevol en zeldzaam maar ook te imiteren.

Onder­steunen

Aanwezig, waardevol, zeldzaam en onnavolgbaar maar niet georganiseerd.

Onder­houden

Aanwezig, waardevol, zeldzaam, onnavolgbaar en georganiseerd.

Prioriteit

Bepaal als volgt een prioriteit voor de ontwikkeling van een capaciteit:

Doen

Als de ontwikkeling ervan urgent is en je persoonlijke aandacht vraagt.

Plan­nen

Als de ontwikkeling ervan minder urgent is maar je persoonlijke aandacht vraagt.

Dele­geren

Als de ontwikkeling ervan urgent is maar niet je persoonlijke aandacht vraagt.

Elimi­neren

Als de ontwikkeling ervan minder urgent is en niet je persoonlijke aandacht vraagt.

Posted by Pieter van Langen in Handboek
26
feb
2020
Tunnelontwerp

Tunnelontwerp

Voorbereiding

Situatie

Organisatie. Bij het ­ontwerp en de bouw van een tunnel zijn ontwerpers van zeven verschillende disciplines betrokken. In een tunnelbouwkundig project maken ze zeven deelontwerpen, één voor elke discipline, die samen een integraal ontwerp vormen. Wanneer ze conflicten tussen hun deel­ontwerpen vinden lossen ze die op en wijzigen ze hun deel­ontwerpen.

Omgevingsfactoren. Een tunnelbouwkundig project is een aanbesteding. In de voorbereiding is de voor ontwerp benodigde informatie beperkt beschikbaar. Tijdens de uitvoering zijn tijd en geld beperkt.

Issues. Des te meer conflicten tussen deel­ontwerpen er zijn, des te meer tijd en inspanning het kost ze op te lossen.

Ambitie

Doelstelling. Minimaliseren van het aantal conflicten tussen deel­ontwerpen.

Voordelen. Minder ontwerpinspanning en lagere ontwerpkosten.

Analyse. De moeite van het najagen waard.

Beoordeling van tunnelontwerp

Benoem

Cruciale capaciteiten voor het minimaliseren van het aantal conflicten tussen deelontwerpen:

  • (Leveren van een ontwerpservice)
    • Conflictvrije deelontwerpen ontwikkelen [impliciet].
    • Een integraal ontwerp ontwikkelen [impliciet].

Vergelijk

Verwachte bijdragen van cruciale capaciteiten:

  • Reputatie:
    • Conflictvrije deelontwerpen ontwikkelen.
    • Een integraal ontwerp ontwikkelen.

Beoordeel

Aanwezigheid van cruciale capaciteiten in het designteam:

  • Afwezigheid:
    • Conflictvrije deelontwerpen ontwikkelen.
  • Organisatorische aanwezigheid:
    • Een integraal ontwerp ontwikkelen.

Advies voor tunnelontwerp

Bestem

Richtingen voor de ontwikkeling van cruciale capaciteiten:

  • Opbouwen:
    • Conflictvrije deelontwerpen ontwikkelen.
  • Onderhouden:
    • Een integraal ontwerp ontwikkelen.

Verenig

Hoog gerangschikte capaciteiten om unieke capaciteiten te vormen:

  • Combineren:
    • Conflictvrije deelontwerpen ontwikkelen.
    • Een integraal ontwerp ontwikkelen.

Borg

Unieke capaciteiten in de organisatie van het designteam:

  • Systeem. Definieer een formeel meta-model van integrale ontwerpen.
    • (Managen van een ontwerpservice)
      1. Definieer een ontologie van integrale ontwerpen.
      2. Transformeer de ontologie van integrale ontwerpen in een formeel meta-model.
  • Systeem. Creëer een digitale repository van integrale ontwerpen.
    • (Managen van een ontwerpservice)
      1. Creëer een digitale repository.
      2. Implementeer het formele meta-model van integrale ontwerpen in de digitale repository.
  • Systeem. Creëer standaardwerkwijzen voor de volgende activiteiten:
    • (Managen van een ontwerpservice)
      • Het formele meta-model van integrale ontwerpen beheren.
      • De digitale repository van integrale ontwerpen beheren.
    • (Leveren van een ontwerpservice)
      • Een conflictvrij deel van een integraal ontwerp ontwikkelen.
  • Sleutelvaardigheden. Train ontwerpers in de volgende activiteiten:
    • (Managen van een ontwerpservice)
      • Het formele meta-model van integrale ontwerpen beheren.
      • De digitale repository van integrale ontwerpen beheren.
    • (Leveren van een ontwerpservice)
      • Een conflictvrij deel van een integraal ontwerp ontwikkelen.
Posted by Pieter van Langen in Onderzoek
25
feb
2020
Fabrieksherontwerp

Fabrieksherontwerp

Voorbereiding

Situatie

Organisatie. Herontwerp voor renovatie of uitbreiding van een fabriek beslaat drie fases. Eerst krijgt een van de ontwerpers de opdracht een conceptueel ontwerp te maken. Daarna gaat een klein team een basis­ontwerp maken. Vervolgens maakt een groter team een gedetailleerd ontwerp.

Omgevingsfactoren. Concurrentie met andere bedrijven.

Issues. De hoofd­ontwerper is momenteel de enige die de fase van conceptueel ontwerp beheerst. Het trainen van ontwerpers in deze fase heeft tot op heden geen succes opgeleverd. Inhuren is geen optie omdat de benodigde expertise groten­deels uniek is.

Ambitie

Doelstelling. Beperken van het sleutelpersoon-risico in de fase van conceptueel ontwerp.

Voordelen. Meer ontwerpers beheersen de fase van conceptueel ontwerp en het kost minder tijd ze in te werken in deze fase.

Analyse. De moeite van het najagen waard.

Beoordeling van fabrieksherontwerp

Benoem

Cruciale capaciteiten om een conceptueel ontwerp te produceren:

  • (Coördineren van het ontwerpen)
    • Schatten van de vereiste inspanning [impliciet].
    • Bepalen van de procesgang [impliciet].
  • (Specificeren van ontwerpeisen)
    • Inschatten van klantkenmerken [expliciet].
  • (Vervullen van ontwerpeisen)
    • De impact van een concept analyseren [expliciet].
    • Commercieel inzicht tonen [stilzwijgend, aangeboren].

Vergelijk

Verwachte bijdragen van cruciale capaciteiten:

  • Reputatie:
    • Schatten van de vereiste inspanning.
    • Bepalen van de procesgang.
  • Stakeholderbehoeften:
    • Inschatten van klantkenmerken.
    • De impact van een concept analyseren.
    • Commercieel inzicht tonen.

Beoordeel

Aanwezigheid van cruciale capaciteiten in het designteam:

  • Individuele aanwezigheid:
    • Schatten van de vereiste inspanning.
    • Bepalen van de procesgang.
    • Inschatten van klantkenmerken.
    • De impact van een concept analyseren.
    • Commercieel inzicht tonen.

Advies voor fabrieksherontwerp

Bestem

Richtingen voor de ontwikkeling van cruciale capaciteiten:

  • Opbouwen:
    • Schatten van de vereiste inspanning.
    • Bepalen van de procesgang.
    • Inschatten van klantkenmerken.
    • De impact van een concept analyseren.
    • Commercieel inzicht tonen.

Verenig

Hoog gerangschikte capaciteiten om unieke capaciteiten te vormen:

  • Combineren:
    • Schatten van de vereiste inspanning.
    • Bepalen van de procesgang.
    • Inschatten van klantkenmerken.
    • De impact van een concept analyseren.
    • Commercieel inzicht tonen.

Borg

Unieke capaciteiten in de organisatie van het designteam:

  • Systeem. Neem als instructies op in de standaardwerkwijze:
    • (Leveren van een ontwerpservice)
      • Inschatten van klantkenmerken.
      • De impact van een concept analyseren.
  • Systeem. Maak expliciet en neem als instructies op in de standaardwerkwijze:
    • (Leveren van een ontwerpservice)
      • Schatten van de vereiste inspanning.
      • Bepalen van de procesgang.
  • Systeem. Omschrijf of illustreer en neem als voorwaarden op in de standaardwerkwijze:
    • (Leveren van een ontwerpservice)
      • Commercieel inzicht tonen.
  • Sleutelvaardigheden. Train de verantwoordelijk manager in het beoordelen van ontwerpers of ze beschikken over de capaciteiten genoemd in de voorwaarden van de standaardwerkwijze.
  • Sleutelvaardigheden. Train de ontwerpers die voldoen aan alle voorwaarden in het uitvoeren van de standaardwerkwijze.
Posted by Pieter van Langen in Praktijk
25
feb
2020
Vliegtuigontwerp

Vliegtuigontwerp

Voorbereiding

Situatie

Organisatie. Een team van ontwerpers wordt belast met het ontwerpen van een serievliegtuig. Het team bestaat uit senior-ontwerpers en junior-ontwerpers. Als ze op ontwerpproblemen stuiten hebben junior-ontwerpers de neiging om te vertragen als er geen senior-ontwerpers zijn die over hun schouders meekijken of met hen sparren.

Omgevingsfactoren. Concurrentie met andere vliegtuigfabrikanten.

Issues. Minder toegankelijkheid van de kennis van senior-ontwerpers leidt tot meer tijd en inspanning om een ontwerpprobleem op te lossen.

Ambitie

Doelstelling. Reduceren van de benodigde tijd om een serievliegtuig te ontwerpen.

Voordelen. Minder ontwerpinspanning en lagere ontwerpkosten.

Analyse. De moeite van het najagen waard.

Beoordeling van vliegtuigontwerp

Benoem

Cruciale capaciteiten om de benodigde tijd om een serievliegtuig te ontwerpen te reduceren:

  • (Leveren van een ontwerpservice)
    • Een nieuw vliegtuig in een bestaande serie ontwerpen [stilzwijgend].
    • De ontwerp-rationale van een ander vliegtuig in dezelfde serie ophalen [impliciet].
    • De ontwerp-rationale van een ander vliegtuig in dezelfde serie hergebruiken [impliciet].
    • De ontwerp-rationale van een vliegtuig herzien [impliciet].
    • De ontwerp-rationale van een vliegtuig behouden [impliciet].

Vergelijk

Verwachte bijdragen van cruciale capaciteiten:

  • Organisatiestrategie:
    • Een nieuw vliegtuig in een bestaande serie ontwerpen.
    • De ontwerp-rationale van een ander vliegtuig in dezelfde serie ophalen.
    • De ontwerp-rationale van een ander vliegtuig in dezelfde serie hergebruiken.
    • De ontwerp-rationale van een vliegtuig herzien.
    • De ontwerp-rationale van een vliegtuig behouden.

Beoordeel

Aanwezigheid van cruciale capaciteiten in het designteam:

  • Groepsaanwezigheid:
    • De ontwerp-rationale van een ander vliegtuig in dezelfde serie ophalen.
    • De ontwerp-rationale van een ander vliegtuig in dezelfde serie hergebruiken.
    • De ontwerp-rationale van een vliegtuig herzien.
    • De ontwerp-rationale van een vliegtuig behouden.
  • Organisatorische aanwezigheid:
    • Een nieuw vliegtuig in een bestaande serie ontwerpen.

Advies voor vliegtuigontwerp

Bestem

Richtingen voor de ontwikkeling van cruciale capaciteiten:

  • Opbouwen:
    • De ontwerp-rationale van een ander vliegtuig in dezelfde serie ophalen.
    • De ontwerp-rationale van een ander vliegtuig in dezelfde serie hergebruiken.
    • De ontwerp-rationale van een vliegtuig herzien.
    • De ontwerp-rationale van een vliegtuig behouden.
  • Onderhouden:
    • Een nieuw vliegtuig in een bestaande serie ontwerpen.

Verenig

Hoog gerangschikte capaciteiten om unieke capaciteiten te vormen:

  • Combineren:
    • De ontwerp-rationale van een ander vliegtuig in dezelfde serie ophalen.
    • De ontwerp-rationale van een ander vliegtuig in dezelfde serie hergebruiken.
    • De ontwerp-rationale van een vliegtuig herzien.
    • De ontwerp-rationale van een vliegtuig behouden.

Borgen

Unieke capaciteiten in de organisatie van het designteam:

  • Systeem. Maak expliciet en neem als instructies op in de standaardwerkwijze:
    • (Leveren van een ontwerpservice)
      • De ontwerp-rationale van een ander vliegtuig in dezelfde serie ophalen.
      • De ontwerp-rationale van een ander vliegtuig in dezelfde serie hergebruiken.
      • De ontwerp-rationale van een vliegtuig herzien.
      • De ontwerp-rationale van een vliegtuig behouden.
  • Sleutelvaardigheden. Train junior-ontwerpers in het uitvoeren van de standaardwerkwijze.

Achter­grond­onder­zoek

Frances Brazier, Pieter van Langen en Jan Treur (1997). A compositional approach to modelling design rationale. AIEDAM 11, 125-139.

Posted by Pieter van Langen in Onderzoek
16
nov
2019
7 Soorten kennis die de kracht van ontwerp bepalen

7 Soorten kennis die de kracht van ontwerp bepalen

Ontwerpers ontwikkelen voortdurend kennis met klanten, opdracht­gevers, gebruikers, collega-ontwerpers, partners en andere belang­hebbenden. Zij vergaren, creëren en delen kennis van verschillende soorten. Dit artikel legt uit welke soorten kennis een team nodig heeft om ontwerpwerk tot een goed einde te brengen.

Soorten ontwerpkennis

De organisatie van een team rust op de volgende soorten kennis en hun onder­linge relaties.

  • Strategie: het plan om ontwerpdoelen te bereiken.
  • Structuur: de wijze van organiseren van ontwerpwerk.
  • Systemen: de processen en procedures voor ontwerp.
  • Stijl: de wijze waarop ontwerpers het ontwerpen aanpakken.
  • Specialismen: specialisatiegebieden van ontwerpers.
  • Sleutelvermogens: talenten en kundes van ontwerpers.
  • Samenbindende waarden: geaccepteerde waarden, normen en standaarden voor het ontwerpen.

7 soorten ontwerpkennis

Deze zeven soorten komen vrijwel overeen met de zeven interne factoren uit het McKinsey 7S-model. Er zijn andere uitgangspunten denkbaar, maar het McKinsey 7S-model is in de praktijk goed toepasbaar. Verder kennen veel managers dit model. Voor een korte introductie van dit model, zie bijvoorbeeld Strategic Management Insight of Investopedia.

In de praktijk kan het lastig zijn de twee soorten Systemen en Stijl te onderscheiden. Een ontwerp­team bijvoorbeeld zal stijl waarschijnlijk definiëren als de processen en procedures die de teamleden hebben afgesproken te volgen. In zulke gevallen kun je de twee soorten gemaks­halve combineren in één soort, Systeem.

Raamwerk

De zeven soorten kennis en hun onderlinge relaties vormen een raamwerk dat van pas komt bij het:

  • Analyseren van een ontwerpactiviteit.
  • Opbouwen van kennis die van belang is voor het ontwerpwerk.
  • Ontwerpkennis deel maken van het team-DNA.
Posted by Pieter van Langen in Handboek
04
nov
2019
Lid van Ooa

Lid van Ooa

In november 2019 werd Pieter van Langen (oprichter en eigenaar van Design Impulse) lid van Ooa, de Orde van Organisatie­kundigen en -adviseurs. Ooa is ’s werelds oudste beroeps­vereniging voor adviseurs. Middels dit lidmaatschap wil Design Impulse tot uitdrukking brengen dat onze klanten altijd mogen rekenen op deskundig, professioneel en uitdagend advies.

Ooa fungeert als een kennisplatform voor leden, dat kennisuitwisseling tussen adviseurs en andere professionals organiseert. In 1989 heeft Ooa zich aangesloten bij de International Council of Management Consultancy Institutes (ICMCI). Zie de website van de Ooa voor meer informatie.

Posted by Pieter van Langen in Nieuws
22
okt
2019
Lancering van Design Impulse

Lancering van Design Impulse

Organisaties handelen in een complexe wereld om doelen te bereiken. Degene die hierin slagen leggen leer­gierig­heid, creativiteit en inzet voor verandering aan de dag. En vaker wel dan niet drijft ontwerp het succes van deze onder­nemingen, bedrijven en instellingen aan:

Dit is waarom Pieter van Langen besloot tot de lancering van Design Impulse. We zijn een zelfstandig Nederlands management­advies­bureau gespecialiseerd in design leadership consultancy. Raadpleeg ons om de kracht van ontwerp in je organisatie te vergroten.

Posted by Pieter van Langen in Nieuws